Apostolik (Havarisel) Babalar Kimlerdir?
“Apostolik Babalar” adı çok eski olup, Havarilere ait yapıtlarının dolaysız devamcıları gibi görünen bir grup hristiyan kilise babası olarak ifade edilir. Bu yazarlar çok özel bir önem taşırlar, çünkü çağımızın I. ve II. yüzyılları arasında Akdeniz’in Doğu havzasında dağılmış ilk hristiyan topluluklarının yaşamı, duyguları, niyetleri ve düşünceleri ile ilgili gerçek ve doğal bir tablosunu çizmektedirler.
İsa’nın ilk takipçileri olan On İki Havari “insan tutan balıkçılar”dır. Yani sevindirici haberi duyurmak, cinleri kovmak ve kendi adına konuşmak üzere seçilen öğrencilerdir. “Kim sizi iyi karşılarsa, beni karşılamış olur, kim beni iyi karşılarsa beni göndereni iyi karşılamış olur” (Mt. 10-40 p) Onlara yönetecekleri cemaatlere nasıl öğreti verecekleri konusunda otorite verir ve bu kişiler çölde çoğaltılmış ekmek dağıtmak üzere görevlendirilmiştir.(Mt 16-18)
Doğmakta olan ilk kilisenin havarileri, Mesih ile birlikte yaşamış eşsiz tanıklardır. Bu yüzden tanıkların öğrencileri, öğrencilerin öğrencileri ve tüm uluslar için sevindirici haberi kaynaktan aktarmak mümkün olmaktadır.
On İki Havarinin Öğretisi
Didake, Kilise’nin en Eski Yasasıdır. İlk dönemlerin Hristiyanlığına ait en fazla litürjik (ayinsel) bilgi bize “Didache” Doktrini ya da Öğretisi (Yunanca’dan) adını taşıyan bir yapıttan gelmiştir. Metin, bundan yaklaşık bir yüzyıl önce, bir rastlantı sonucunda Metropolit Filoteus Bryennios tarafından İstanbul’da (bugün Kudüs’te olan) eski bir Yunan elyazmasının içinde bulunmuştur. Başlıksız olan yapıt, çok eski olduğuna dair izler taşıdığından, 1. yüzyılın ortalarına ait olduğu sanılmakta ve sinoptik İncil’lerden daha eski bir metin gibi görünmektedir.
Cemaate yönelik talimatları kapsayan bu küçük el kitabı gerçekten şaşırtıcı olan bilgiler içermektedir: Vaftiz adayının, ölüme yol açtıkları için, uzak kalmaya söz vereceği günah ve sapıklıkların bir açıklamasını veren “iki yolun öğreti”sinden ve eksiksiz bir uygulama ile yaşama ve kurtuluşa götüren tanrısal emirlerin bir tasvirinden sonra, yazar vaftiz törenleri ve Efkaristiya duaları konusunda uzunca yorumlar yaptıktan sonra, ilk çağda Suriyeli Hristiyanların tipik bir kuruluşu olan gezginci peygamberlere nasıl davranılacağı konusunda pratik öneriler vermektedir.
Özet olarak “Didake” Kilise yasalarına ayin talimatlarını kapsayan bir el kitabının gerçek müsveddesi diye tanımlanabilir. Sonraki yüzyıllarda Kilise yasalarının, gitgide sayıları artan, seçkilerine dahil edilmesi de raslantısal değildir. Daha IV. yüzyılda, yüce ahlaksal ve eğitsel değerin bilincinde olan İskenderiyeli Atanasius okunmasının hristiyan adaylarının eğitiminde son derece yararlı olduğunu belirtmiştir.
Kilisemizdeki havariler ve kilise babaları hakkında bilgilerimizi sizlerle paylaşarak havarilerin işleri ve kimler olduklarına dair daha geniş fikir edinmenizi sağlayacağız.
İlk kilise didakeleri olarak bildiklerimiz Aziz Ignatius‘un 7 mektubudur. Aziz Polikarp‘a da yazılan bu mektuplar gibi, aynı zamanlarda farklı coğrafyalardan ortaya çıkan didakeler vardır.
Dolayısıyla bu oluşum, yaşayan Tanrı’nın tanıklarından onların öğrencilerine, öğrencilerden cemaatlere ulaştırılan bir öğretiye dönüşmüştür.
Kaynaklar :
Kutsal Kitap Sözlüğü, Kitabı Mukaddes Yayınları
Dizionario di Teologia Biblica